czwartek, 5 września 2013

Jakie prawa przysługują kupującemu auto?



Świadomość przywilejów przypisanych na mocy prawa jest niezwykle ważna. Szczególnie w przypadku tak kluczowej czynności, jak zakup samochodu! Kierowca musi wiedzieć jak nie dać się nabić w butelkę nieuczciwemu sprzedawcy, zwłaszcza że nowe auto pochłonie jego kilkuletnie oszczędności lub będzie się wiązać z zaciągnięciem sporego kredytu.

W przypadku zakupu auta od osoby fizycznej, kupujący w ciągu roku od zawarcia umowy może dochodzić swoich praw z tytułu rękojmi. Jakie konkretnie ma uprawnienia? Według przepisów sprzedawca odpowiada przed nabywcą za wady ukryte samochodu. W tej roli mogą występować poważne uszkodzenia podstawowych mechanizmów czy niewłaściwie wykonane naprawy auta, o których kierowca nie mógł wiedzieć przed zakupem. Odpowiedzialność w szczególności dotyczy awarii, których istnienie było celowo ukrywane i nie jest wyłączana w przypadku całkowitego zniszczenia auta, pod warunkiem że kasacja była wynikiem istnienia wady ukrytej.

Rękojmia: uważaj na wyłączenie odpowiedzialności!

Kupujący musi zgłosić roszczenie z tytułu rękojmi nie później, niż w miesiąc po ujawnieniu wady. Może oczekiwać od sprzedającego przede wszystkim usunięcia niesprawności lub obniżenia ceny pojazdu. W skrajnym przypadku nabywca ma prawo odstąpić od umowy i zażądać zwrotu pieniędzy.

Sprytni handlarze starają się maksymalnie ograniczyć kierowcom możliwość dochodzenia swoich praw. Zazwyczaj powołując się na artykuł 558 kodeksu cywilnego, wprowadzają do umowy kupna-sprzedażyzapis mówiący o wyłączeniu odpowiedzialności za stan techniczny sprzedawanego pojazdu.

Pojawienie się stosownej klauzuli bez wątpienia w zasadniczy sposób utrudnia kupującemu wyegzekwowanie roszczenia. Nie powoduje jednak, że jest ono niemożliwe. W takim przypadku konieczne jest sądowne udowodnienie, że sprzedający w sposób świadomy i zamierzony zataił wadę (tzw. podstępne zatajenie). Jeżeli kierowcy w trakcie procesu uda się przedstawić swoje racje, a sąd uzna słuszność roszczenia, pozwany zostanie zobowiązany do zwrotu gotówki, obniżenia ceny lub naprawy szkody. W najgorszym scenariuszu może być również pociągnięty do odpowiedzialności z tytułu oszustwa.

Rękojmia dotyczy nie tylko wad fizycznych, ale także i prawnych. W ten sposób kierowca jest zabezpieczany przed oszustem polegającym na zakupie auta należącego do osoby trzeciej lub obciążonego prawem osoby trzeciej. Co konkretnie gwarantują przepisy? Samochód z całą pewnością zostanie odebrany nabywcy. W zgodzie z literą prawa brak pojazdu wcale jednak nie oznacza, że wada prawna znika lub nie występuje. Tym samym oszukany kierowca jak najbardziej będzie może żądać od nieuczciwego sprzedawcy zwrotu gotówki.

Osoba prawna? To daje szersze pole manewru

Dużo łatwiej jest dochodzić swoich praw w przypadku zakupu samochodu od osoby prawnej. Zgłaszanie roszczenia w takiej sytuacji nie opiera się o kodeks cywilny i przepisy mówiące o rękojmi, a zapisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Co do zasady, termin ochrony wynosi dwa lata i w stu procentach przypadków jest stosowany przy zakupie aut nowych. W przypadku samochodów używanych może zostać skrócony maksymalnie do roku. Dokonuje się tego za sprawą wprowadzenia stosownego zapisu do umowy kupna-sprzedaży.

Dochodzenie praw w przypadku zakupu auta od osoby prawnej jest o tyle łatwiejsze, że w głos przepisów sprzedawca-firma musi wiedzieć w jakim stanie technicznym znajduje się oferowany klientowi pojazd. W związku z tym podmiot taki ponosi pełną odpowiedzialność za niezgodności towaru z umową i to bez względu na fakt czy były one zatajone przed kupującym, czy ujawniły się dopiero po sprzedaży. Za niezgodność towaru z umową poza usterkami traktuje się również sfałszowaną książkę serwisową, przekręcenie licznika, czy zatajenie informacji dotyczących powypadkowej przeszłości.

Widoczne wady nie zostaną uznane!

Warto zaznaczyć, że sprzedający nie odpowiada za wszystkie wady. Kupujący ma obowiązek dokonania starannych oględzin samochodu przed zakupem. W związku z tym odpowiedzialność komisu lub innej instytucji jest wyłączana w przypadku tych uszkodzeń i awarii, które mogły zostać dostrzeżone "gołym okiem" (np. uszkodzenia blacharsko-lakiernicze, uszkodzenia szyb).

Ujawnienie niezgodności nakłada na kupującego obowiązek zgłoszenia roszczenia sprzedającemu w nieprzekraczalnym terminie dwóch miesięcy. Kierowca może żądać doprowadzenia pojazdu do stanu zgodnego z umową, a gdy nie jest to możliwe wymiany auta lub zwrotu pieniędzy.

Znajomość stosownych przepisów podczas zakupu samochodu sprawi, że kierowca nie da się złapać w pułapkę nieuczciwego sprzedawcy już na etapie sporządzania umowy. Dodatkowo wskaże właściwą reakcję w sytuacji, w której w czasie eksploatacji pojawią się problemy i spowoduje, że nabywca otrzyma dodatkowe argumenty podczas negocjacji ze sprzedającym.